UN LUGAR ONDE SEGUE SENDO 1982

Pasa desapercibido, pois a súa imaxe forma xa parte da rúa na que está. Pero esa ventá segue contando unha historia que pensabamos que ficara rematada en 1982. Trátase dun anuncio dun coñecido refresco de cola, de seguro, unha edición especial para o maior evento celebrado en España na súa recente Transición, o Mundial de Fútbol. Alí non falta, non podía ser doutra forma, o entrañable e querido personaxe de “Naranjito”, acompañando o logotipo do acontecemento e o eslogan escollido pola marca: “la sonrisa del Mundial”. Xa adiviñaron onde está esta pegatina con case 35 anos ás súas costas? Efectivamente, é unha ventá da Sala Capitol que da coa antiga Libraría Rúa, na concorrida Rúa do Con do Moucho. Seguramente a súa presencia está vencellada ó antigo cine Capitol, no se que se servían bebidas e lambetadas. Como se adoita dicir, 35 anos non son nada, polo menos a xulgar polo bo estado do anuncio, que case nin perdeu a súa cor vermella. Seguro que o optimismo dese sorriso fai que vaia a por outros 35 anos máis, polo menos.

TEMPORAIS DOUTROS TEMPOS

Temporais. Fotografía de Antonio Gil.

A fotografía que hoxe traemos até aquí é unha desas imaxes que deixa plasmada toda unha época, xa que neste caso, semella toda unha homenaxe ós anos 80. É dicir, que tampouco fai tanto tempo, relativamente, dende que foi tomada, pero as diferencias coa actualidade son notables.

Si xa nos nosos días, cando hai temporal, non deixa de sorprender ata onde chegan as ondas e todas as algas, e o que cadre, que enchen o paseo marítimo do Campo, cómo había de ser aquilo cando non existía esa protección. Pois esta fotografía, tomada no momento xusto, é o que nos conta. Primeiramente, a liña entre a rúa e a praía era realmente moi fina, ata o punto de que os aparellos de traballo como os raños case que se amoreaban na rúa.

Nin por mencioar esa ondaxe salvaxe que empurraba a praia á porta das casas, unha imaxe que pouco vai sorprender ós nosos maiores, que a meirande parte da súa vida o viron así.

E cantos son os detalles de nolstalxia que nos deixa esta foto! Por un lado, dúas son as chemineas presentes na paisaxe, testemuña dun pasado conserveiro que aínda chegaba a aqueles anos; o modelo antigo de furgoneta de traballo, aparcando e aguantando como podía as embestidas da salitre; e o  mítico cartel da “Mirinda”, hoxe desaparecido dos bares.

Un cartel que, por certo, se debía á presencia do antigo “Café Moderno”, que non debía o seu nome a un capricho, senón porque era un café como os clásicos coñecidos con ese nome, cós seus grandes ventanais e o seu aspecto elegante. O café, ó contrario do que sucede có bar actual, non se atopaba no piso de abaixo, senón no segundo. Polo tanto, había que subir por unhas escaleiras para chegar a el, supoñendo unha gran incomodidade para os pais, xa que os nenos, antes ou despois, sempre acababan por baixar a xogar á rúa.

Volvendo ó valor visual desta fotografía, non podemos deixar de felicitar ó autor, Antonio Gil. Unha das copias da imaxe orixinal está no bar Saratoga e outra no despacho da Policía Local. Xa na era dixital, non temos máis que clicar todas as veces que faga falta, e aínda así, é doado que non logremos retratar a ondaxe na súa máxima expresión. Pero iso non ocorre nesta foto, xa que nun preciso segundo é capaz de falarnos de toda unha época.

A FOCA MONXE DO AREOSO

Cando algunha especie, tanto vexetal ou animal, chega ós nosos lugares, onda uns ollos que os miran con incredulidade, non se pode deixar de reflexionar sobre o inmensa e misteriosa que é a Terra. E o mellor é que cousas tan extraordinarias ocorreulles ós nosos veciños, aló pola primeira metade do segundo milenio. Por aquel entón é moi probable que o pequeno e fráxil Areoso formara parte da Illa de Arousa, e esta, á súa vez, estivera unida á península. Pero é no Areoso, debido á súa condición de insularidade e por ser un hábitat moi virxe, onde mellor se conservan as evidencias do pasado.

Cantas máis sorpresas nos agardan baixo as areas do Areoso?

Gracias á excavación dos anos 88-90, dirixida por Manuel Rey, coñecemos moitos detalles do que puido ser a nosa vida cotiá na Prehistoria. E, de maneira ilustrativa, nos chama a atención a presenza dunha personaxe que xa leva camiño de ser un dos elementos máis curiosos de todos os elementos que confluían naquel prehistórico poboado. Trátase dunha foca monxe.

A excavación dos anos 80 está dividida en tres fases segundo a interpretación dos restos atopados. Da que hoxe falamos aquí é a segunda fase, que se corresponde cun momento avanzado da Idade de Bronce. Trátase dun periódo na que a ocupación no Areoso semella máis intensa e gracias ós restos sabemos que os nosos antepasados sabían coidarse moi ben.

http://www.absolutgrecia.com

De feito, apareceron restos de moitas variedades de marisco, aínda que con gran predominio de lapas, ostras e mexillóns. Tamén eran moi carnívoros, ó xulgar a presenza de animais como vacas, ovellas e porcos; algúns con claros indicios de ter sido cociñados. E en concordancia con isto está tamén a aparición de grandes vasixas con restos de ferruxe, polo que habían de ter sido utilizados para poñer no lume.

E, dentro desta vida cotiá, deste día a día no que podemos visualizar toda unha comunidade, aparecen os restos dunha foca monxe. Correspóndese cun exemplar aínda novo, que debeu morrer accidentalmente e que desa mesma maneira chegou á costa. Non tiña signos de ter sido manipulada, nin de ter feito grande cousa con ela. Pero o seu descobremento non debeu de ser pequeno para os arousáns prehistóricos.

A foca monxe hoxe está en perigo de extinción e, aínda que xa non habita na Península Ibérica, sí que o fai ó longo do mar Mediterráneo, así coma no norte das costas africanas. Sen dúbida, a presenza desta foca é tan só unha pequena anécdota dentro do gran libro que queda por ler no Areoso, pero son estas anécdotas as que nos gustan. E estamos seguros de que moitas máis historias coma esta nos irá regalando o Areoso.

O ESCARABELLO DE OURO

Imaxe: Marcos Cancelas.

Unha mañá de primavera, ía eu camiñando por Fefiñáns e torcín polo arco e fun en dirección ó Insitituto Ramón Cabanillas. E alí de camiño, no medio da ruá, vexo algo brillante, como o rechamante papel dalgunha lambetada. Pero cando me achego máis, podo distinguir cómo aquela luz luminosa tiña patiñas e incluso andaba. E naquela especie de pedra luminosa recoñezo a forma dun escarabello. E alí que o ía, coma se nada, como querendo cruzar a rúa a piques de meterse debaixo dos coches. E cómo corría!!! E eu, que aqueles días tiña moi fortes ataques de alerxia, sempre andaba con panos de papel na man. Así que collín un pano e puxen ó desvalido bichiño enriba do papel e quixen poñelo ó pé dunha árbore que había preto de alí. Eu sacudía o pano, pero o meu amigo agarrábase moi forte e non daba caído. Así que, con moito coidado, tirín do seu corpiño e noto cómo as súas patiñas se aferran ó pano. Finalmente consigo sacalo e poño ó escarabello na árbore e empeza a gabear por ela. E aí teñen vostedes a foto que conseguín facerlle. Aí poden ver o seu caparazón dourado e verdoso, como unha pedra preciosa, e as súas patiñas negras. Tan espectacular coma misterioso, aínda que ningunha das miñas fotos fai xustiza á súa imaxe real.

OS COMENZOS DO CINE NA AROUSA, ANO 1935.

Pode que o lembremos como a época dourada do cine na Arousa o asociemos a heroes tan dispares como Cantinflas, Superman ou Bruce Lee, ademáis dunha velliña có seu pano negro á cabeza, que se apostaba diante das portas dos cines Arosa e Capitol rodeada de lambetadas, onde ían todos os nenos a arremuiñarse. Pero o cine na Arousa tivo unha esplendorosa época nada máis chegar a luz eléctrica, precisamente, cando menos medios se dispuñan.

Rapaces agardando para entrar no Cine Arosa.

Un artigo publicado no xornal madrileño “La Estampa” cóntanos todo iso en primeira persoa. O xornalista de dito xornal, Lorenzo Carriba, pasou unha tarde na Arousa en marzo de 1935, só uns meses despois de que a Illa “proclamase” o seu estado independente. Os relatos que se suceden ó longo do artigo son unha testemuña excepcional para o presente, polo que sen dúbida non imos tardar en volver moitas veces a este documento.

De entre todas as historias que se van sucedendo ó longo desa tarde, atopamos o relato da nova sensación que percorría toda a Arousa: o cine. A xente cóntalle ó xornalista que dous alemáns (os irmáns Willisch) montaran unha central eléctrica, que estaba a chamar a revolucionar a vida cotiá. Así pois, só un mes despois de que a luz por fin chegara á Arousa, había xa dous cinematógrafos de cine mudo. Un terceiro sonoro inaugurábase, precisamente, a mesma tarde da visita do xornalista. O seu nome pode que lles sexa familar, O Capitol. Para que este funcionara, as luces das casas tiñan que estar apagadas, pero lonxe de importalles iso ós nosos veciños de entón, semella que se prestaban gustosamente.

Maurice Chevalier era o actor de moda na Arousa de 1935.

Foi así como as rapazas da Arousa andaban todas namoradas do galán da época, o actor francés Maurice Chevalier, gracias ó seu filme “El desfile del amor” (“The love parade” na versión orixinal). Unha película ésta do ano 1929, polo que tan só seis anos despois chegaba a proxectarse na Arousa.

Polo tanto, agora coñecemos que, ademáis da época na que conviviron os cines Arosa e Capitol, houbo un tempo no que na Illa eran tres os cines que había. A maxia do sétimo arte ten estas cousas.