A LONTRA DO CHUFRE: A REALIDADE DA LENDA URBANA

Pode que algún día, si se atopan no peirao do Chufre nunha tranquila noite, se lles dea por observar o mar hipnótico e se sorprendan cós saltos dos muxes, mentres ó fondo se escoita un guindastre sacando mexillón para a fábrica. Pode que entón, non sería vostede o primeiro, pode que aviste algo que polas súas dimensións non debería estar alí. Pode que lle lembre a un crocodilo, pola súa cabeza e pescozo alongados aparecendo na superficie. Pero despois, a lontra mostrará a súa cola arqueada e entón seguramente nos recorde máis a un pequeno dinosaurio.

Imaxe: Marcos Cancelas Dozo

Non é pouco o tempo que se leva falando da existencia destes animais mamíferos en diversas zonas de Arousa, pero en concreto no Chufre, os avistamentos aumentan considerablemente. Xa fai moitos anos que se leva falando da súa presencia alí. De feito, un día do Carme pola noite, a lontra fixo acto de presencia quitándolle todo o protagonismo ós fogos de artificio que despedían as nosas festas do vran. E xa non se trata só dunha lontra solitaria, senón tamén de pequenas crías ás que viron nadando tranquilamente onde antes tamén o facía a súa nai.

Este é o aspecto da lontra que vive no Chufre. http://www.wikifauna.com

As lontras prefiren os ambientes marítimos e ata poden permanecer mergullados seis minutos. A súa dura pel fai que lles sexa doado soportar baixas temperaturas, polo que lles resulta posible esta maneira de vida. A súa presenza no Chufre, polo xa dito, non semella accidental de ninguna maneira, é máis, foi avistada tamén en outras zonas da Arousa, entre outras Carreirón.

Seguramente sexa máis fácil vela do que se supón nun principio, polo que lles pedimos, que seguro que non fará falta, que sexan uns bos anfitrións e sexan respectuosos con este espectacular animal. Iso si, cando lles toque vela, non fagan coma nos e, por favor, consigan a foto.

 

 

 

 

UNHA OUXA VARADA NO BAO

Non son poucas as ocasións nas que as mareas nos traen grandes sorpresas que se quedan despois na area. Nestes días, sen ir máis lonxe, o que semellaba unha enorme raia apareceu sobre os seixos da praia do Bao, baixo a ponte. Pero en realidade non se trataba do gran peixe tan aprezado nas nosas mesas, senón máis ben, dunha versión mala do mesmo.

Trátase do chamado “carneiro”, que nin se come e que aínda por riba resulta moi perigoso debido ó pico que ten na súa cola. De feito, coñecemos casos de mergulladores que foron atacados por este animal, con consecuentes enormes feridas e longos e duros procesos de recuperación.

Cando adquiren tamaños máis grandes reciben o nome de “ouxas”. Poden chegar a ser enormes, habitan nos fondos mariños e adoitan alimentarse, entre outras cousas, de ameixas, causando graves danos nos nosos bancos marisqueiros.

Neste caso, a ouxa, ou máis ben carneiro, aparecida no Bao presentaba a cola seccionada. O que puido ter pasado non entra máis que en conxeturas. Semella pouco probable que tratara de ser capturada. Quizáis un mergullador lle cortou a cola para defenderse ou quizáis tamén debido a un accidente. En todo caso, o carneiro non sobreviveu a esa circunstancia e foi empuxada pola marea ata chegar á terra.

O ESCARABELLO DE OURO

Imaxe: Marcos Cancelas.

Unha mañá de primavera, ía eu camiñando por Fefiñáns e torcín polo arco e fun en dirección ó Insitituto Ramón Cabanillas. E alí de camiño, no medio da ruá, vexo algo brillante, como o rechamante papel dalgunha lambetada. Pero cando me achego máis, podo distinguir cómo aquela luz luminosa tiña patiñas e incluso andaba. E naquela especie de pedra luminosa recoñezo a forma dun escarabello. E alí que o ía, coma se nada, como querendo cruzar a rúa a piques de meterse debaixo dos coches. E cómo corría!!! E eu, que aqueles días tiña moi fortes ataques de alerxia, sempre andaba con panos de papel na man. Así que collín un pano e puxen ó desvalido bichiño enriba do papel e quixen poñelo ó pé dunha árbore que había preto de alí. Eu sacudía o pano, pero o meu amigo agarrábase moi forte e non daba caído. Así que, con moito coidado, tirín do seu corpiño e noto cómo as súas patiñas se aferran ó pano. Finalmente consigo sacalo e poño ó escarabello na árbore e empeza a gabear por ela. E aí teñen vostedes a foto que conseguín facerlle. Aí poden ver o seu caparazón dourado e verdoso, como unha pedra preciosa, e as súas patiñas negras. Tan espectacular coma misterioso, aínda que ningunha das miñas fotos fai xustiza á súa imaxe real.

AS SETAS, UN MOTIVO MÁIS POLO QUE NOS GUSTA O OUTONO

Como cada ano cando chegan estas datas a zona do monte, especialmente dende o Campo da Bouza ata a praia da Area da Secada, sofre unha invasión de fungos, que cada vez máis semellan aumentar en cantidade e variedade. Así, nunha estación como o outono, considerada triste e gris, de tardes curtas e escuras, o monte vive unha explosión de cor gracias ás setas.

Aquí lles amosamos uns exemplos, moi poucos exemplos, deste particular xardín salvaxe, nacido á sombra das árbores e aproveitanto a humidade. Por suposto, lembrarlles a todo aquel que as visite que se informe moi ben sobre as especies antes de tan sequera tocalas. Descoñecemos si aquí na Arousa hai especies velenosas, pero toda precaución é pouca. Lembren tamén que, unha vez ben informados, se deciden a coller algunha seta, cando a corten fágano pola zona do talo e non pola raíz, para que a planta se poida reproducir o más pronto posilbe.

DO CAMPO DOS BUFOS Á PRAIA DOS MISTERIOS

Hai lugares que, sin saber moi ben porqué, fannos presentir algo. Están cheos de forza, de vida, e non pasan desapercibidos para ninguén. Na Arousa son moitos os lugares así, cubertos de area, terra, xestas e toxos; pero dos que sabemos, dalgunha forma, que antes alí era o centro da Arousa. Iso é o que ocorre nos arredores do Campelo, xusto baixo onde se supón que se atopaba o Campo dos Bufos.

Os perfís do solo permiten que os cimentos do paseo do faro permanezan á vista.

O Campo dos Bufos era unha necrópole romana, aínda que a súa existencia pode remontarse ata a Prehistoria. Nos anos 50 excavouse alí e atopáronse restos de gran importancia: morea de cerámica, impresións de animais e sinais de antigas fortalezas da Idade de Ferro, Bronce ou Pedra. Desgraciadamente, despois diso, todo ficou no esquecemento e o Campo dos Bufos foi invadido pola maleza. Pero hoxe en día é a praia que se atopta baixo aquel lugar a que ensina unha chea de sorpresas e algunhas, incluso, van máis aló do arqueolóxico.

Unha curiosa formación: así é como se aguanta este con da praia do Faro.

O solo en contacto coa praia, racha dunha maneira brusca, o cal permite descubrir grandes curiosidades, como capas de solos formados por cunchas e outros materiais similares. Pero, sen dúbida, o máis impresionante é a aparición dunha formación de pedra, un muro soterrado a carón da area, como aparecido da nada. Os arqueólogos afirman que se trata dun resto dunha antiga fábrica de salagre pertencente nada menos que á época romana.

A praia do Faro está chea de espectaculares formaciós rochosas.

Non menos curioso e inquedante é a aparición de restos de tellas mesturadas coas pedras depositadas na area. Tellas, nun lugar no que non hai casas preto. Pero non son unhas tellas como as que todos coñecemos, son grosas, realizadas cunha especie de cemento formado por varios materias que están á vista. Os restos destas tellas son de formas suaves e redondeadas, debido á abrasión sufrida polo contacto coas pedras e os fenómenos meteorolóxicos. Aparecen soterradas nos perfís do solo, ata que a erosión fai que se desprendan e caian na praia. Supostamente, son tamén de orixe romana.

Curiosas e resistentes esculturas.

Estes restos, sen dúbida, non se atopan nun lugar doado para a súa conservación. Ademáis de estar sometidos á normativa da Dirección Xeral de Costas, trátase dunha zona meteorolóxicamente salvaxe, con fortes ventos e ondaxes, ademáis da continua cesión do solo. Por sorte, existen colectivos, sobre todo os nosos queridos Pandulleiros, dos que nos sentimos parte, que reivindican constantemente a protección e o estudo destes restos, así como a recuperación do noso pasado.

Muro de pedras do que descoñecemos a súa utilidade.

Aínda que a zona do Campelo sempre foi moi transitada, foi a instalación dunha pasarela, que entronca cun camiño que percorre a zona ata chegar moi preto do Faro, a que fixo que cada día, e máis coa chegada do bo tempo, sexan moitos os paseantes que o percorren. E é que a paisaxe é impagable, desas que nunca se cansa un de ver, ademáis de estar relativamente preto do centro da Arousa.

Detalle dos restos dun posible muro romano.

Pero, como dicíamos antes, a sorpresas e curiosidades da praia  van máis aló do histórico e arqueolóxico. Sen ir máis lonxe, as formas rochosas son caprichosas e espléndidas. Algunhas, incluso resultan ser rocambolescas formas da natureza, como un con que sobresae e que está apoiado nunha pequena pedra, que á súa vez se pousa noutra de forma triangular. Non dunha maneira moi estable, que digamos. Por non falar da ruptura do solo, que nos permite ver, dende os cimentos da pasarela ata o complicado xogo de raíces dunha árbore.

Panorámica da praia.

Outras formas de orixe antrópico non son menos interesantes e curiosas. Unha especie de murete formado por pedras aliñeadas aparece sen que lle poidamos dar algunha explicación. Acaso protexe algo? Pero, o qué? Atopamos tamén na praia formacións que poderíamos chamar “escultóricas”, habituais tamén noutras praias da Arousa. Trásate de pedras pousadas en vertical unha sobre outra sobre un con. Semellas sinxelas, pero estas formacións resistiron todo o enorme inverno pasado coa súa morea de enormes temporais.

A rotura do solo permite ver o entramado de raíces das árbores.

Esta praia, non cabe dúbida, nunca podería ter sido un lugar coma os demáis, aínda que só sexa por estar situada baixo o Campo dos Bufos. Seguramente, aínda hai alguén alí que se esperta ó amencer, e se pregunta qué serán esas estructuras de madeira que ateigan o mar, ou eses enormes animais mecánicos que sucan o mar ó tempo emiten sons atronadores coas bucinas. Seguramente, esta persoa mira ó seu arredor e se pregunta, igual que nos, qué pasou có seu poboado.

Posibles tellas romanas.